Приоритет број еден за владините институции мора да биде зауздување на трендот на одлив на мозоци од земјава, но и систематски напори за враќање на оние кои се веќе заминати надвор. Ова особено важи за високо образовниот кадар кој секако може да даде придонес за развој на Македонија, пред сѐ економски. Ова беше главната констатација на дискусијата под наслов „Македонија без млади?“ во организација на Институтот за либерална алтернатива.
На оваа дискусија зеде збор и преставникот на Центарот за истражување и креирање политики, Златко Симоновски, кој се осврна на предизивиците и проблемите со кои младите се соочуваат по нивното враќање дома. Согласно податоците од истражувањето на ЦИКП, кај повратниците се уште постои потенцијал за враќање надвор пред сѐ заради немањето тело или орган кој по враќањето на младите во земјава ќе им пружи првични информации за нивно реинтегрирање во овдешниот систем. Дополнително, проблем преставува и процесот на барање работа, кој за дел од испитанците кои студирале надовр, а се вратиле во земјава, е ограничен и обремент со непотизам. Сепак, Симоновски нагласи дека позитивен сигнал е фактот што се бележи подобрување на стапката на вработени повратници кои најчесто се ангажирани во граѓанскиот сектор, преставништвата на меѓунардоните организации и истражувачките центри. Инаку, на настанот присуствуваше и преставник од Министерството за образование кој напомена дека во министерството активно се работи на Стратегијата за запирање на процесот на одлив на мозоци која ќе послужи како патоказ за надминување на детектираните причини за оваа појава. За запирање на одливот на стручни лица од земјава, преставниците од сите организации на преставникот од министерството, но и до сите надлeжни институции, предложија неколку мерки кои заслужуваат да бидат дел од овој документ меѓу кои основање дата база за точен увид на бројот на излезени и вратени млади во земјава (надлежни тела: Министерство за внтарешни работи и Министерство за надворешни работи), транспарентен процес на вработувања пред сѐ во државната служба како и зајакнување на проектот “@дијаспора” – алатка преку која ќе може да се следи напредокот на оние кои се надвори одржување постојана комуникација со цел нивно враќање дома и пренос на стекнатото знаење.
YOUTH MUST BE KEEP IN MACEDONIA
Priority No. 1 for all government institutions must be curbing the trend of brain drain from Macedonia and systematic efforts for returning those who are already gone. This is especially essential for the highly educated profiles who can certainly contribute to the development of Macedonia, primarily in economic sense. This was the main conclusion of the discussion entitled “Macedonia without youth?” organized by the Liberal AlternativeInstitute. Zlatko Simonovski, representative of the Center for Research and Policy Making, addressed to the audience about the challenges and problems that young people face with upon their return home. According to CRPM’s survey results, among the returnees,there is still potential for returning abroad primarily because of the lack of body or institution, which can provide initial information for their reintegration in the domestic system. Additionally, another problem is the process of job search, which for some of the participants’ who studied abroad and returned to the country, is limited and burdened with nepotism. However, Simonovski emphasized that a positive signal is that there has been improvement in the employment rate of the returnees, which are primarily engaged in the civil sector, international organizations branches and academic centers. The event was also attended by a representative from the Ministry of Education,who stated that the Ministry is actively working on a Strategy to stop the process of brain drain and it will serve as a roadmap for overcoming the detected causes of this phenomenon. For stopping the outflow of professionals from the country, the representatives from all the organizations, suggested the ministry’srepresentative, but also all respective institutions, several measures that need to be part of this document such asestablishingоf data base for accurate insight on the number of gone and returned youth in the country (in charged bodies: Ministry of Interiors & Ministry of Foreign Affairs), transparent recruitment processes primarily in the civil service and strengthening the “@ diaspora” project – a tool that can track the progress of those who are out of Macedonia and maintain constant communication with aimfor their return home and transferring the acquired knowledge.
